Met het codewoord 'Masker 19' kunnen slachtoffers van huiselijk geweld om hulp vragen bij apotheken. 'Als het thuis niet veilig is, is deze Coronatijd extra zwaar', schrijft minister Hugo de Jonge (volksgezondheid, welzijn en sport) in een overheidsverklaring. En voor wie thuis niet veilig is, kan een apotheekbezoek een laagdrempelige manier zijn om in contact te komen met hulpinstanties.
Weken geleden al meldde zich in een apotheek een vrouw met een codewoord, 'Masker 19' , dat al even gebruikt wordt in Spanje, Frankrijk en Italië en dat de vrouw had opgepikt uit het buitenlandse nieuws. Ze vroeg om hulp. Haar verzoek spoorden de bond van Nederlandse Apothekers KNMP en hulporganisatie Veilig Thuis aan om ook in Nederland te starten met de actie Masker 19. Apothekers hebben al een meldplicht voor het signaleren van huiselijk geweld en kindermishandeling, dus ervaring met slachtoffers, zegt KNMP-voorzitter Aris Prins. "En we kennen de mensen in de wijk, de apotheek is een laagdrempelige zorgverlener. Zo ontlasten we ook huisartsen."
Hoe werkt het?
Als slachtoffers, meestal vrouwen, aan de balie om 'mondmasker 19' vragen of een briefje met het codewoord afgeven, dan kunnen zij in een spreekkamer zelf bellen met Veilig Thuis, en anders kan de apotheker dat doen. "Vanwege de veiligheid vragen wij slachtoffers net te doen alsof ze een recept ophalen", zegt Prins. Veilig Thuis bepaalt wat het slachtoffer nodig heeft. Dat kan van alles zijn, van assistentie van de politie tot een afspraak om thuis langs te komen voor een gesprek.
Hoe staat het sinds de virusuitbraak met huiselijk geweld?
De 26 regionale vestigingen van Veilig Thuis krijgen momenteel zo'n 11.000 meldingen van huiselijk geweld per maand binnen. Dat is niet veel meer dan anders, zegt Debbie Maas, voorzitter van het Landelijk Netwerk Veilig Thuis. Normaal is een groot deel van de meldingen afkomstig van derden, zoals agenten, leerkrachten en buren. Dat is gedurende de lockdown veel minder het geval, meldingen komen vaker van slachtoffers zelf. Maar hoeveel mensen nog steeds niet durven of kunnen bellen? "Geen idee", zegt Maas. "De cijfers zijn lastig te duiden. We verwachten wel dat er een toename is, gezien het feit dat mensen boven op elkaars lip leven. De spanningen lopen steeds meer op. En we denken niet dat het gelijk stormloopt met meldingen in apotheken, een melding doen blijft een enorme stap".
En hoe zit het in het buitenland?
In Italië maakt men zich juist zorgen over een dalend aantal meldingen, wat impliceert dat slachtoffers van huiselijk geweld niet durven te bellen. Verder is er wereldwijd wel degelijk sprake van een zichtbare toename. In Frankrijk is fysiek en seksueel geweld tijdens de lockdown met ongeveer 35 procent toegenomen. In België ontbreken cijfers, maar experts verwachten vergelijkbare aantallen als in Frankrijk, meldt de universiteit in Gent. Ook in Spanje en China is een significante stijging zichtbaar. Waarom dat in Nederland nog niet zo is, is lastig te verklaren, meent Maas. "In Nederland kunnen mensen nog wel naar buiten, in tegenstelling tot veel andere landen. Verder zijn ook deze cijfers lastig te duiden, we weten niet wat het verschil is tussen het aantal meldingen en het daadwerkelijke geweld."
Hoe nu verder?
In Duitsland en Frankrijk worden lege hotels ingezet om slachtoffers op te vangen. Dat is in Nederland vooralsnog niet nodig. Vorige week zaterdag begon een landelijke overheidscampagne met een reclamespotje en een website waarin slachtoffers tips krijgen over hoe om te gaan met huiselijk geweld. Verder kunnen slachtoffers nu ook appen en chatten op internet. "Dat willen we ook na de crisis in stand houden", zegt Maas.
Bron: Trouw
Foto: Haarlems DB
