GroenLinks-Kamerlid Kathalijne Buitenweg noemt de cijfers over het aantal verdachten dat vrijuit gaat in een verkrachtingszaak 'heel erg', maar herkenbaar. Ze hoort van meerdere zedenslachtoffers dat aangiften lang 'op de plank' blijven liggen. Afgelopen zomer kreeg ze melding van een zaak waarin de verdachte bekend was, maar waarvan de politie zei dat het geen prioriteit had. Dat is de rode draad in veel verhalen, zegt Buitenweg, die zelf ooit ook slachtoffer werd. Ze gaat Kamervragen stellen.
Minister Fred Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) nam een voorstel van Buitenweg over om zedenzaken binnen een maand in behandeling te nemen. ,,Het is belangrijk dat slachtoffers serieus genomen worden en dat er tempo in de behandeling zit. Dat is belangrijk voor het vertrouwen van slachtoffers en voor onderzoek.''
Het duurt te lang In de Tweede Kamer zei Grapperhaus dat slachtoffers binnen een week een gesprek hebben en binnen twee weken aangifte kunnen doen. In de praktijk lukt dat niet altijd, bijvoorbeeld omdat een slachtoffer meer overleg of bedenktijd nodig heeft. Bij een derde van de meldingen duurt het langer dan een week voor er een gesprek is. Daarna duurt het bij een kwart langer dan vier weken voor een aangifte rond is.
"Wat de minister in de Kamer zegt, komt niet overeen met de werkelijkheid'', zegt Buitenweg. "Slachtoffers hebben er het meest baat bij als ze aangifte kunnen doen en een oordeel van een rechter hebben. Ze hebben iets verschrikkelijks meegemaakt. Dan kan de overheid niet zeggen dat ze er geen tijd voor heeft. Dat brengt hen dieper in de put. Het zijn ingewikkelde zaken die goed onderzocht moeten worden. De bewijslast wordt ook moeilijker als een zaak langer blijft liggen.''
Volgens Buitenweg is er te veel bezuinigd op 'deskundigheid' bij de politie. Dat wreekt zich in de praktijk. Agenten kennen de wet soms niet. Slachtoffers die in het buitenland verkracht zijn, worden soms weggestuurd met de mededeling dat aangifte in Nederland niet mogelijk is. Bovendien blijkt uit onderzoek dat de politie valse aangiftes vaak niet herkennen.
Bedenktijd Hoewel slechts 5 procent van de aangiftes vals is, waarschuwt de politie daar nadrukkelijk voor. Buitenweg vond de informatie op de website van de politie 'ontmoedigend'. Slachtoffers, die na een gesprek twee weken bedenktijd krijgen, werd voorgehouden dat ze goed moesten nadenken over 'de gevolgen voor de verdachte' en 'de gevolgen van een eventuele valse aangifte'. Ze konden aangifte doen, 'of niet'.
Buitenweg: "Bij andere vormen van criminaliteit schrijft de politie dat ook niet. We moeten zedenzaken niet als een aparte categorie zien. Het is gewoon een misdaad. Mensen zien zo'n eerste gesprek als ontmoediging. Zeker vrouwen met een migratieachtergrond kunnen een waarschuwing voor de reactie in de eigen gemeenschap ervaren als afraden.''
Buitenweg: "Bij andere vormen van criminaliteit schrijft de politie dat ook niet. We moeten zedenzaken niet als een aparte categorie zien. Het is gewoon een misdaad. Mensen zien zo'n eerste gesprek als ontmoediging. Zeker vrouwen met een migratieachtergrond kunnen een waarschuwing voor de reactie in de eigen gemeenschap ervaren als afraden.''
Bijval De kritiek van Buitenweg kreeg bijval van een Kamermeerderheid. De politie paste daarop de tekst aan. Het GroenLinks-Kamerlid is 'hartstikke blij' dat er extra geld naar de zedenpolitie gaat. "Maar het is niet voldoende. Er moet ook meer geïnvesteerd worden in het Centrum Seksueel Geweld.''
Over de strafmaat in verkrachtingszaken is Buitenweg voorzichtig. "Het is belangrijk dat een vonnis duidelijk uitgelegd wordt aan een slachtoffer. Het is goed als de politiek hierover met rechters in gesprek gaat.'' De kritiek van Buitenweg kreeg bijval van een Kamermeerderheid. De politie paste daarop de tekst aan. Het GroenLinks-Kamerlid is 'hartstikke blij' dat er extra geld naar de zedenpolitie gaat. "Maar het is niet voldoende. Er moet ook meer geïnvesteerd worden in het Centrum Seksueel Geweld.''
Over de strafmaat in verkrachtingszaken is Buitenweg voorzichtig. "Het is belangrijk dat een vonnis duidelijk uitgelegd wordt aan een slachtoffer. Het is goed als de politiek hierover met rechters in gesprek gaat.''
