Seks en porno zijn in deze tijd waarin we continu op het internet verblijven, nooit ver weg. Je kunt er zó bij, maar in de aanpak van grensoverschrijdend materiaal schieten we nog wel eens door. Ook het vertonen van op zich onschuldige afbeeldingen, met geheel of gedeeltelijk naakt, wordt snel als aanstootgevend ervaren. Bijvoorbeeld kunstenaars lopen hier tegenaan, ook Facebook en Twitter zijn niet happig op foto's waar bloot in voorkomt. Vaak met censuur tot gevolg.
Inger Leemans is cultuurhistorica en als historisch pornologe verbonden aan de VU in Amsterdam. Zij ziet tegenwoordig een nieuw 'zuiveringsideaal' ontstaan waar seksualiteit er niet meer bij hoort. "Bloot is nu meteen seks en daardoor wordt het ook steeds enger", zegt Leemans. Jongeren die douchen met kleren aan, topless zonnen dat wordt afgekeurd en obsceen gedrag op het theater dat wordt bestraft: het zijn volgens Leemans allemaal voorbeelden van een veranderde mentaliteit. "Zo worden beelden van engeltjes in de kerk met blote billen al snel kinderporno."
Schaamte door de jaren heen
Ze legt uit dat mensen schaamte gebruiken om zich een houding te geven; om af te tasten en te onderzoeken wat wel en niet geaccepteerd is. "Via schaamte zoek je uit wat de regels van de samenleving zijn. En die sociale regels zijn continu aan het veranderen."
"Via schaamte zoek je uit wat de regels van de samenleving zijn"
Inger Leemans, hoogleraar cultuurgeschiedenis
Tegelijkertijd merkt ze op dat er altijd tegenbewegingen ontstaan: "Hoe seksueler de openbare ruimte wordt, hoe meer er ook van wordt afgekeerd. Historisch ziet ze deze golfbewegingen ook." Bijvoorbeeld: "In de 17e eeuw heb je de eerste seksuele revolutie: een ontploffing aan beelden en een claim om het libido te bevrijden. En aan de andere kant zag je toen ook een sterke tegen tegenbeweging. Hetzelfde gebeurde in de 19e eeuw."
Publieke en persoonlijke ruimte
Je zou kunnen zeggen dat er altijd, als er méér vrijheid komt, er tegelijkertijd ook op zoek wordt gegaan naar een veilige, bedekte plek. "Mensen trekken hun bloot zijn uit de publieke ruimte en naar de persoonlijke ruimte. Jij beslist waar je naakt wilt laten zien."
Bron/illustratie: VU Amsterdam
