Veel geweld of grove taal in video's op populaire YouTube-kanalen? Vanaf september gaat de Kijkwijzer hiervoor waarschuwen. Zo wil de overheid kinderen beter beschermen. Wie niet aan de Kijkwijzer meewerkt, kan een hoge boete verwachten.
Dat YouTubers zich net als tv-producenten moeten gaan aansluiten bij de Kijkwijzer, staat in een nieuwe wet die in september ingaat. De filmpjes krijgen dan een leeftijdsaanduiding en pictogrammen die meer over de inhoud van het filmpje vertellen. Bijvoorbeeld of er geweld in zit, seks of drugsgebruik.
Grote boetes Niet elk filmpje dat op YouTube staat, krijgt een Kijkwijzer. Alleen vloggers met een groot publiek en de grote YouTube-kanalen moeten straks een lijst met vragen over de content invullen. "Uit die gegevens rolt dan een Kijkwijzer die te zien is bij het filmpje", licht minister Slob toe.
Het ministerie gaat nog precies uitwerken voor welke video's de Kijkwijzer gaat gelden. Het Commissariaat van de Media gaat erop toezien dat grotere YouTube-kanalen zich aansluiten bij de Kijkwijzer. "Vloggers die hier niet aan voldoen kunnen hoge boetes verwachten", waarschuwt Slob. Volgens de minister kunnen ouders met een Kijkwijzer beter bepalen of het filmpje wel of niet goed is voor hun kind. "En de Kijkwijzer helpt bij het maken van afspraken tussen ouders en kind."
Erg effectief Het Nicam ontwikkelt de Kijkwijzer. "Sinds 2001 bestaat die al voor tv en bioscopen. Omdat wij zagen dat mensen en ook kinderen steeds meer video's via YouTube kijken, hebben we in 2011 al de online kijkwijzer ontwikkeld", licht Tiffany van Stormbroek van het Nicam toe. Het Nicam stelt dat de Kijkwijzer erg effectief is omdat de herkenbaarheid hoog is. "Kinderen zijn opgevoed met kijkwijzers. Ze herkennen de icoontjes en ondernemen ook actie."
Belangrijke stap Justine Pardoen, specialist mediaopvoeding, bevestigt dat. "Onderzoek wijst uit dat kinderen bijvoorbeeld het icoon van een spinnetje herkennen en dat serieus nemen. Als ze snel angstig worden, kiezen ze ervoor om het filmpje niet te bekijken." Volgens Pardoen zitten veel ouders te wachten op een Kijkwijzer. "Er worden elke dag zo ontzettend veel filmpjes op YouTube gezet, dat veel ouders het gevoel hebben geen controle te hebben over wat hun kind ziet. Er is al wel YouTube Kids, maar dat is voor de heel jonge kinderen. Juist vanaf 10 jaar is extra bescherming nodig. We zien dit als een belangrijke stap."
Vloggers snappen het wel Regelmatig liggen YouTubers onder vuur, zoals bijvoorbeeld de twee Nijmeegse studenten die een video plaatsten van een ritje boven op een trein. Dat filmpje was een doorn in het oog van veel ouders. Wat vloggers zelf vinden van de Kijkwijzer? Bekende YouTuber Rutger Vink (ook wel bekend als Furtjuh) is positief. "Hiermee wordt YouTube alleen maar professioneler. Een heel goede zaak." Vink is al zo'n acht jaar actief op YouTube en heeft ruim 620.000 abonnees. Een grote schare trouwe jonge fans kijkt elke week uit naar een nieuw filmpje van hun held.
Zorgen "Veel ouders hebben zorgen over de video's die hun kinderen zien. Ik krijg ook weleens mailtjes van ouders over mijn taalgebruik bijvoorbeeld', zegt de populaire YouTuber. "Ik ben me ervan bewust dat wij een voorbeeldfunctie hebben. Ik let op mijn taal, ik zeg hooguit 'shit', maar daar blijft het wel bij."
